شماره‌ی ۵۹ پژوهش‌های ارتباطی، مربوط به پاییز ۱۳۸۸ با موضوع فناوری‌های جدید ارتباطی منشر شد. مطالب این شماره به شرح زیر است:
شناخت مؤلفه‌های پنهان در پیش‌بینی وضعیت «نظارت الکترونیکی» در ۲۰ سال آینده جامعه اطلاعاتی ایران
نویسنده: امیدعلی مسعودی استادیار و مدیر گروه تبلیغ و ارتباطات فرهنگی دکترای فرهنگ و ارتباطات
مقاله حاضر، حاصل پژوهشی است که با هدف شناخت مؤلفه‌های پنهان در پیش‌بینی وضعیت «نظارت الکترونیکی» در جامعه اطلاعاتی 20 سال آینده کشور ایران انجام شده است تا تصویری روشن به کارگزاران آن ارائه دهد. به این منظور، پس از مصاحبه‌های عمقی که در 3 مرحله، بر اساس روش دلفی انجام گرفت، دیدگاه‌های 15 صاحبنظر دریافت شد. در مرحله اول، 27 پیش‌بینی و در مرحله دوم، پس از هم‌رأیی، 18 پیش‌بینی اظهار شد.
این 18 پیش‌بینی، در قالب 18 پرسش در اختیار مجریان جامعه اطلاعاتی ایران؛ «مهندسان مراکز پشتیبانی اینترنت» قرار گرفت. در تحلیل عاملی، ابتدا به منظور بررسی ساختار عاملی، پرسش‌ها با روش مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس؛ چرخش داده شدند و نتایج حاصل از آنها نامگذاری شد. به‌این‌‌ترتیب، 6 مؤلفه اصلی و پنهان شناسایی شدند:
نظارت آسان، نظارت فرهنگی، سواد رسانه‌ای، نظارت تخصصی، آسیب‌پذیری آزادی‌ها و مقاومت مردمی
کلید واژه: جامعه اطلاعاتی، جامعه تحت نظارت، روش دلفی، نظارت الکترونیکی
تلویزیون تعاملی و موانع راه‌اندازی آن در ایران
نویسنده: سید جمال الدین اکبرزاده جهرمی دانشجوی دکترا دانشجوی دکترای علوم ارتباطات
تلویزیون تعاملی حاصل دو فرایند «همگرایی» و «تعامل» ناشی از انقلاب دیجیتال است. در پژوهش حاضر موانع راه‌اندازی تلویزیون تعاملی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های این پژوهش، با روش کیفی و استفاده از مصاحبه عمیق با کارشناسان و سیاستگذاران به‌دست آمده است . یافته‌ها حاکی از این است که تلویزیون تعاملی، چندان شناخته شده نیست و راه‌اندازی آن با موانع متعددی روبه‌روست که آنها را می‌توان به سه بخش عمده شامل محدودیت‌های «فنی و تولیدی»، «فرهنگی و اجتماعی» و «قانونی و حقوقی» تقسیم کرد. موضوعاتی چون نامناسب بودن زیرساختهای فنی و بی‌توجهی به تربیت نیروی انسانی ماهر برای تولید برنامه‌های تعاملی را می‌توان در دسته محدودیت‌های «فنی و تولیدی» قرار داد. موضوعاتی از قبیل انحصاری و دولتی بودن تلویزیون و فراگیر نبودن فرهنگ استفاده از این فنّاوری‌ها در بخش محدودیت‌های «فرهنگی و اجتماعی» جای می‌گیرند. ابهامات موجود بر سر پخش صدا و تصویر از طریق وب و فقدان قانون مناسب برای حفظ حقوق معنوی برنامه‌ها و حفظ حریم خصوصی افراد نیز در مباحث «قانونی و حقوقی» می‌گنجند.
کلید واژه: تعامل، تلویزیون تعاملی، صداوسیما، فنّاوری، همگرایی
ظهور رادیو دیجیتال در ایران؛ فرصت‌ها و تهدیدها
نویسنده: محمد حسینی مدرس کارشناسی ارشد ارتباطات
نویسنده: سیدوحید عقیلی استادیار و رئیس دانشکده علوم انسانی دکترای ارتباطات
نویسنده: سیدمحمد مهدی زاده استادیار دکترای ارتباطات
هر چند دنیای دیجیتال دریچه‌های تازه و بکری را برای مخاطبان گشوده است که رسانه‌ها از طریق آنها می‌توانند بر گستره مخاطبانشان بیفزایند، اما پدیده جهانی دیجیتالی شدن رسانه‌ها، با ورود به هر کشور، به اقتضای شرایط تاریخی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، علمی و فرهنگی جامعه،تجربه‌ای جدید و منحصربه‌فرد به‌شمار می‌رود.
در این تحقیق با استفاده از روش کیو، دیدگاه‌های کارشناسان، مدیران و صاحبنظران حوزه رادیو، در داخل و خارج از کشور مورد بررسی قرار گرفته است و متغیرهای مربوط به دیجیتالی شدن، در سه بخش تولید، ارسال و دریافت، به عنوان «متغیرهای وابسته» و کلیه عوامل تسهیل‌کننده یا ممانعت‌کننده از رسیدن به هدف (شامل دو بخش درون و برون سازمانی) به عنوان «متغیرهای مستقل» در نظر گرفته شده‌اند.
بر اساس نتایج به‌دست آمده، مهم‌ترین مشکل در خصوص تغییر سیستم رادیو از آنالوگ به دیجیتال، مجاب کردن شنوندگان برای خرید دستگاه گیرنده رادیو دیجیتال است. اما در کنار این مشکل، به دلیل آنکه رادیوهای امروز، راهی جز طی مسیر دیجیتالی شدن ندارند، مهم‌ترین نکته قابل توجه برای مدیران رسانه، برنامه‌ریزی در جهت تغییر محتوای لازم است که در این خصوص برخلاف مسائل فنی، مطالعات چندانی انجام نشده است.
کلیدواژه: رادیو دیجیتال، شبکه رادیویی، مدیریت رسانه، نظام آنالوگ، نظام دیجیتال
بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای پادکستینگ برای رادیو در ایران از دیدگاه کارشناسان و کارگزاران ارتباطات
نویسنده: مریم اکبری آزاد کارشناسی ارشدمدیریت رسانه
نویسنده: عبدالله گیویان استادیار دکترای مردم‌شناسی دین و ارتباطات
نویسنده: محمد میناوند استادیار دکترای علوم سیاسی
مقاله حاضر درصدد بررسی دیدگاه‌های کارشناسان و کارگزاران ارتباطات در خصوص تأثیر پادکستینگ، برای رادیو در ایران است. اطلاعات لازم برای بررسی فرصت‌ها و تهدیدهای پادکستینگ، از طریق روش‌های اسنادی و کیفی (گروه‌های کانونی) به‌دست آمده که طی آن، از سه گروه کارشناسان رادیو، کارشناسان رسانه‌های جدید و گردانندگان پادکستینگ در ایران نظرخواهی شده است. همچنین به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها و معنا کردن یافته‌های پژوهش، از همگرایی رسانه‌ای استفاده شده است. نتایج، نشان‌دهنده آن است که پادکست می‌تواند ظرفیت‌های جدیدی را در سه سطح سازمانی، فردی و محیطی فراهم کند که مهم‌ترین آنها ایجاد فضای رقابتی برای رادیو، گسترش و توسعه رادیوهای تخصصی، شکستن انحصار و ایجاد فضای بحث و گفتگو و نقد و انتقاد در برنامه‌های رادیویی، استفاده از امکانات رسانه‌های دیجیتال، استعدادیابی، شناخت بهتر مخاطب و معرفی رادیو به نسل سوم ناآشنا با رادیو است. اما این فنّاوری به دلیل موانع فنی، حقوقی و ... موجود در کشور، دست‌کم تا زمانی که فاقد زیرساختهای لازم هستیم، تهدیدی برای رادیو محسوب نمی‌شود.
کلید واژه: پادکست، پادکستینگ، رادیو، فضای مجازی
آی.پی.تیوی، تلویزیون‌های اینترنتی و فنّاوری‌های انتشار فیلم در فضای سایبر ایرانی
نویسنده: حمید ضیایی پرور دکترای علوم ارتباطات اجتماعی
هدف اصلی این مقاله بررسی وضعیت «آی پی تی وی» و «تلویزیون‌های اینترنتی» در ایران و جهان و نیز وضعیت فنّاوری‌های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی بوده است. روش تحقیق روش اسنادی مبتنی بر اینترنت بوده است. در بخش آی پی تی وی، از گزارش‌های تحقیق اتحادیه بین‌المللی ارتباطات راه دور بهره‌برداری شده و در بخش تلویزیون‌های اینترنتی و فنّاوری‌های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی، با روش انتخاب نمونه‌های هدفمند، 4 وب سایت اینترنتی یوتیوب، ویدئو گوگل، کلام تی و رضوی تی وی، به عنوان اصلی‌ترین فنّاوری‌های پخش تصویر و فیلم در فضای سایبر ایرانی مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. با استفاده از وب سایت‌های اصلی این شبکه‌های اینترنتی نیز سعی شده است کارکردها و ویژگی‌های این شبکه‌ها، به طور دقیق و مستند مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرند. بر اساس مطالعه حاضر به نظر می‌‌رسد صداوسیما به عنوان رسانه ملی باید با رصد کردن تلویزیون‌های اینترنتی به نیازهای جدید مخاطبان فضای سایبر بیندیشد و برنامه‌ریزی‌های لازم را در این خصوص انجام دهد.
کلید واژه: آی.پی.تی.وی، تلویزیون‌های اینترنتی، ویدئو کست، ویدئو گوگل، یوتیوب
استفاده از ابزارهای نوین ارتباطی در حوزه تبلیغات گردشگری (مطالعه موردی منطقه آزاد کیش از سال 1382 تا ۱۳۸۷)
نویسنده: فرناز سعادت کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
نویسنده: افسانه مظفری استادیار گروه ارتباطات دکترای علوم ارتباطات اجتماعی گرایش روزنامه‌نگاری
مقاله حاضر، برگرفته از پژوهشی است که با حمایت سازمان منطقه آزاد کیش و با استفاده از روش پیمایشی، به بررسی کاربرد ابزارهای نوین ارتباطی در حوزه تبلیغات گردشگری، در منطقه آزاد کیش می‌پردازد. در این پژوهش، میزان آشنایی کارشناسان تبلیغات منطقه آزاد کیش با سه ابزار نوین ارتباطی «اینترنت»، «پیام کوتاه» و «بیلبورد دیجیتال» و همچنین میزان استفاده از این ابزارها در این منطقه، از سال 1382 تا 1387 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی از آن است که میزان استفاده کارشناسان تبلیغات منطقه آزاد کیش از ابزارهای نوین ارتباطی در تبلیغات گردشگری، وابسته به متغیر «میزان آشنایی» این افراد با این ابزارهاست. همچنین «میزان آشنایی» خود نیز معلول متغیرهایی چون «آشنایی با زبان انگلیسی» و «سطح تحصیلات» افراد است. در کل، میزان آشنایی جامعه آماری با ابزارهای نوین ارتباطی و میزان استفاده افراد از این ابزارها در حد متوسط قرار دارد. این در حالی است که امروزه، رشد سریع فنّاوری‌های ارتباطی و اطلاعاتی، دستیابی به بازارهای جدیدی را در زمینه گردشگری فراهم آورده است و اگر ابزارهای نوین ارتباطی در حوزه تبلیغات، با توجه به نقش و کارکرد خاص خود، با آگاهی کامل و به درستی به کار گرفته شوند، می‌توانند نقش مهمی در توسعه این صنعت درآمدزا ایفا کنند.
کلید واژه: ابزارهای نوین ارتباطی، بیلبوردهای دیجیتالی، پست الکترونیک، پیام کوتاه، گردشگری الکترونیکی
نگاهی به کتاب «فرهنگ‌های دیجیتالی: فهم رسانه‌های جدید»
نویسنده: گلن کریبر
نویسنده: روی استن مارتین
نویسنده: مهدی نجف زاده دکترای علوم سیاسی
اغلب کسانی که در دهه هفتاد میلادی دوره گذار از نوجوانی به جوانی را سپری کرده‌اند، هنگام در میان گذاشتن تجربیات خود با دیگران به این نکته اشاره می‌کنند که در این دوره شاهد بوده‌اند دنیا به «یکباره» تغییر یافته است. بخش عمده‌ای از این تغییر سترگ به واسطه ابزارهای جدیدی است که در زندگی انسان کاربرد یافته است.
مدیر مسئول: علیرضا پویا
سردبیر: دکتر سعدی پور (بیابانگرد)
سردبیر این شماره: حمیدرضا ضیایی‌پرور
تلفن: ۲۲۰۱۳۷۳۴ - ۲۲۱۶۷۱۴۵
نشانی: خیابان ولیعصر، خیابان هتل استقلال، ساختمان اداری جام‌جم، طبقه دوم، مرکز تحقیقات
پست الکترونیک: managm@irib.ir
شمارهٔ ۱۰ مجلهٔ جهانی رسانه منتشر شد. نشریه جهانی رسانه شبکه جهانی محققان و پژوهشگران ارتباطات است که تا کنون در یازده نسخه (با زبان و محتوای مستقل) راه اندازی شده است. 
شماره‌ی دهم از دوره‌ی سوم فصل‌نامه‌ی علمی-پژوهشی تحقیقات فرهنگی ایران (تابستان ۱۳۸۹) منتشر شد. این فصلنامه با هدف کمک به گسترش شناخت از فرهنگ جامعه ایرانی و تحولات آن توسط پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتشار می‌یابد.
شماره ۶۰ فصلنامه علمی‌ـ پژوهشی «پژوهش‌های ارتباطی»، ویژه «فنّاوری‌های نوین ارتباطی (۲)» منتشر شد. صاحب امتیاز این نشریه علمی-پژوهشی سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران است.
بیستمین شماره فصلنامه مطالعات فرهنگی دانشگاه تهران، برگ فرهنگ، انتشار یافت. این فصلنامه به اهتمام اداره کل امور فرهنگی دانشگاه تهران منتشر می‌شود.
شماره‌ی نهم از دوره‌ی سوم فصل‌نامه‌ی علمی-پژوهشی تحقیقات فرهنگی ایران منتشر شد. این فصلنامه با هدف کمک به گسترش شناخت از فرهنگ جامعه ایرانی و تحولات آن توسط پژوهشکدۀ مطالعات فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری انتشار می‌یابد.
